بعد از او اوو مورالس رئیسجمهور بولیوی برای دریافت کمک مالی یا نفت ارزان به لیبی رفت. سیلویو برلوسکنی نخستوزیر ایتالیا هم نفر بعدی بود که وارد لیبی شد تا وعده پرداخت خسارت 5/7 میلیارد دلاری به خاطر خشونتهای دوران حکومت نظامی ایتالیاییها بر لیبی را بدهد.
با وجود همه این رفتوآمدهای دیپلماتیک اما کنگره آمریکا همچنان سرسختانه بر موضع خود تاکید دارد. هفته گذشته کمیته روابط خارجی سنا جلسه تایید سفیر جدید آمریکا در لیبی را به تعویق انداخت. آنچه باعث ناخشنودی سناتورهای آمریکایی شدهبود تاخیر لیبی در پرداخت خسارت وعده دادهشده 8/1 میلیارد دلاری به خانوادههای قربانیان هواپیمای پانآمریکن بود که در لاکربی اسکاتلند به خاطر انفجاری در سال 1988 کشته شدند.
سرویس اطلاعاتی آمریکا، لیبی را مسئول این انفجار میداند. لیبی هرگز بهطور رسمی این مسئولیت را نپذیرفته اما چندی پیش با امضای توافقنامهای متعهد شد تا به خانواده 180 قربانی این حادثه خسارت بپردازد. از سوی دیگر اما قرار شد که خانوادههای قربانیان لیبیایی که در اثر حمله انتقامجویانه آمریکا بعد از انفجار هواپیما کشته شدند، هم خسارت دریافت کنند. اما معلوم نشد که این خسارت را چه کسی و از کجا میپردازد.
اما رفتوآمدهای دیپلماتیک اخیر به لیبی دلیل دیگری دارد که همه از آن باخبرند. آمریکا نگران تامین نفت مورد نیاز خود است و لیبی بهعنوان یک کشور تولیدکننده نفت برای واشنگتن اهمیت دارد. قذافی هم خواستار پایان دادن به مناقشه دیرینه خود با آمریکاست زیرا تحریمهای سازمان ملل که توسط واشنگتن اعمال شده، به لیبی فشار زیادی وارد کردهاست.
اولین اقدام قذافی بعد از پذیرفتن پرداخت خسارت، توقف برنامه هستهای لیبی در سال 2003 بود. با این کار جورج بوش توانست اعلام کند که جنگ با ترور، رژیمهای بد را وادار به تسلیم کردهاست. هفته گذشته رایس به لیبی رفت تا علاوه بر نشان دادن یک ژست دیپلماتیک و اعلام دوستی با لیبی، از قذافی بپرسد که پول خسارتی که قرار بود به خانوادههای قربانیان لاکربی بپردازد چه شدهاست؟ البته طولانی شدن پرداخت این خسارت طبیعی است زیرا نقل و انتقال چند هزار دلار پول در بانکهای لیبی دست کم یک ماه زمان میبرد چه رسد به این وجه میلیاردی که ممکن است ماهها طول بکشد.
دلیل سفر برلوسکنی به لیبی هم به سال 1911 و زمانی بازمیگردد که ایتالیا، لیبی را به اشغال خود درآورد. در آن دوران دهها هزار نفر از مردم لیبی در اثر مقاومت در برابر اشغال، جان خود را از دست دادند. ایتالیا به لیبی و مردم این کشور مدیون و بدهکار است اما چرا این زمان را برای پرداخت بدهی خود انتخاب کردهاست؛ نفت پاسخ این سؤال است. یک چهارم نفت ایتالیا و یک سوم گاز این کشور از لیبی تامین میشود.
ز سوی دیگر ایتالیا مقصد جذابی برای مهاجران آفریقایی است که از راه لیبی و از مدیترانه بهصورت غیرقانونی به این کشور اروپایی میروند. به این ترتیب لیبی 5/7 میلیارد دلار از ایتالیا میگیرد و در مقابل کارهایی را انجام میدهد که ایتالیاییها میخواهند. پس بیدلیل نیست که دیگر کشورهای آفریقایی مانند اتیوپی، سومالی و اریتره که زمانی مستعمره ایتالیا بودند و بسیار بیشتر از لیبی سختی و رنج کشیدهاند از چنین عذرخواهی سخاوتمندانهای از سوی ایتالیا بهرهمند نشدند.
نیوزیلند هرالد- 16 سپتامبر 2008